پلی ال
مواد اولیه و افزودنی
با وجود آنکه ایزوسیانات ها نقشی تعیین کننده در تولید پلی یورتان ها دارند، اما پلی الها (موادی که دارای گروههای هیدروکسیل هستند) نیز به طرز چشم گیری بر خواص نهایی پلی یورتان تاثیرگذار میباشند. به جرأت میتوان گفت که خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی پلی یورتانها به طور مستقیم وابستگی به ساختار شیمیایی پلی الهایی دارد که برای تولید آنها استفاده شده است. به بیان دیگر، وزن مولکولی، تعداد گروههای عاملی (عاملیت) و ماهیت پلی ال، بر خواص پلی یورتانها اثر میگذارند.
با توجه به میزان مصرف پلی الهایی که برای تولید پلی یورتانها بکار میروند، متداولترین آنها پلی الهای پلی اتری و پلی استری هستند؛ پس از آنها، پلی الهای اتری با گروه انتهایی آمینی و در مقادیر کمی پلی الهای پلی کاپرولاکتون مورد استفاده قرار میگیرند. در ابتدا تنها پلی الهای پلی استری در صنعت پلی یورتان در دسترس بودند و این امر به دلیل ویژگیهای برتر پلی یورتانهای تولید شده با پلی ال پلی استری بود که مقاومت حرارتی بهتر و مقاومت بیشتری نسبت به حلال در مقایسه با پلی یورتانیهای پلی اتری از خود نشان میدادند.
کد محصولات
صنایع مرتبط
برخی از آخرین
مقالات مرتبط
دعوتنامه برای بازدید از غرفه شرکت ایمن پلیمر شیمی در نمایشگاه رنگ و رزین 1403
حضور ایمن پلیمر شیمی در دومین نمایشگاه کار دانشگاه شهید بهشتی تهران
خدمات پس از فروش
ایمنپلیمر هیچگاه
مشتریان خود را تنها نخواهد گذاشت
پلی ال چیست؟
پلی الها ترکیبات شیمیایی با چندین گروه هیدروکسیل (-OH) در ساختار مولکولی خود هستند. این ترکیبات به عنوان مواد اولیه در تولید انواع پلیمرها، به ویژه پلییورتانها، استفاده میشوند. به بیان دیگر، پلی الها یکی از مواد خام اصلی مورد استفاده در تولید پلییورتانها به شمار می آیند. این مواد، نرمی و انعطاف پذیری را ارائه می دهند، در حالی که ایزوسیانات ها و توسعه دهندههای زنجیر (زنجیرافزاها) با وزن مولکولی پایین، سختی و سفتی را برای ساختارهای پلی یورتانی به ارمغان می آورند. این موراد بدین معنی است که بسته به نوع پلی ال، ایزوسیانات و افزودنی مصرفی، پلی یورتان بدست آمده خواص متفاوتی را ارائه می دهد.
پلی الها میتوانند از منابع مختلفی از جمله مواد پتروشیمی و یا منابع تجدیدپذیر گیاهی مانند روغنهای طبیعی به دست آیند. بسته به مواد سازنده پلیالها، این مواد میتوانند در آب محلول و یا نامحلول و به صورت مایعات چسبناک (رزین) یا جامدات بلوری با نقطه جوش بالا در دمای محیط وجود داشته باشند.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پلی ال
پلی الها دارای خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متنوعی هستند که بسته به نوع و ساختار آن ها متفاوت است. این خصوصیات شامل موارد زیر است:
ویسکوزیته (گرانروی)
پلی الها میتوانند از مایعات کمویسکوز تا مواد جامد باشند.
وزن مولکولی
پلی الها وزن مولکولی متفاوتی دارند که بر اساس نیازهای خاص تولید، تنظیم میشود.
پایداری شیمیایی
برخی پلی الها مقاومت خوبی در برابر واکنشهای شیمیایی دارند.
نقطه ذوب و جوش
نقاط ذوب و جوش پلی الها بسته به ساختار شیمیایی متفاوت است.
حلالیت
برخی پلی الها در آب و برخی در حلالهای آلی محلول هستند.
رنگ
پلی ال های مختلف ممکن است دارای رنگ های متفاوتی باشند. به طور مثال، پلی اتیلن گلیکول ها معمولاً بیرنگ هستند، در حالی که پلی پروپیلن گلیکول ها ممکن است دارای رنگ کهربایی باشند.
کاربرد پلی ال
پلی ال ها دارای کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف هستند. برخی از مهم ترین کاربردهای آن ها عبارتند از:
پلی ال در صنعت پوشاک و نساجی
کازبرد پلی ال ها به عنوان مواد اولیه در تولید الیاف مصنوعی مانند پلی استر و پلی آکریل استفاده میشوند. همچنین در تولید پارچههای ضدآب و لوازم پزشکی نیز کاربرد دارند.
پلی ال در صنعت پوشاک و نساجی
کازبرد پلی ال ها به عنوان مواد اولیه در تولید الیاف مصنوعی مانند پلی استر و پلی آکریل استفاده میشوند. همچنین در تولید پارچههای ضدآب و لوازم پزشکی نیز کاربرد دارند.
پلی ال ها در صنعت غذا
پلی ال ها به عنوان امولسیفایر، چربیها و روانکننده در فرآوردههای غذایی کاربرد دارند.
کاربرد پلی تا در صنایع پلیمری
پلی ال ها به عنوان مونومرها در تولید انواع پلیمرهای سنتزی مورد استفاده قرار میگیرند. به بیان دیگر، استفاده اصلی پلی الها در تولید پلییورتانهاست که در ساخت فومهای انعطافپذیر و فوم سخت، الاستوفوم ها، عایق حرارتی و صوتی، چسبها و پوششها کاربرد دارند.
پلی ال در صنایع دیگر
پلی ال ها در صنایع ساختمانی، خودرو، الکترونیک و … نیز کاربردهای گستردهای دارند.
در مجموع، پلی ال ها به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود مانند سازگاری زیستمحیطی، ضدآب بودن و خواص فیزیکی و شیمیایی متنوع در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع پلی ال ها
در سنتز (تولید) پلی اورتان، پلی الها به طور کلی به دو دسته اصلی پلی الهای پلی استر و پلی الهای پلی اتر طبقه بندی می شوند. لازم به ذکر است که پلی اورتان سنتز شده از پلی الها و ایزوسیانات های مختلف می تواند خواص و کاربردهای مشخصی را ارائه دهد. به بیان دیگر، انتخاب نوع پلی ال، کنترل کننده میزان اتصالات عرضی و بنابراین، انعطاف پذیری محصول نهایی خواهد بود. به همین دلیل، افرادی که با این مواد سروکار دارند لازم است که علاوه بر اندازه مولکول، میزان شاخه ای بودن آن، تعداد گروه های هیدروکسیل فعال پلی ال را مد نظر قرار دهند.
پلی الها به چند دسته اصلی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند، به طور کلی انواع پلی الها در زیر آورده شده است:
پلی الهای پلی اتر
این پلی الها از واکنش اتیلن اکساید یا پروپیلن اکساید با آب یا الکلها تولید میشوند. این نوع پلی الها انعطافپذیری و مقاومت در برابر رطوبت بالایی دارند و در تولید فومهای انعطافپذیر و سخت استفاده میشوند. پلی ال های پلی اتر یک دسته مهم از پلی ال ها هستند که برخی از مهم ترین آن ها در ادامه آورده شده است:
پلی اتیلن گلیکول (PEG):
- شاخص ترین پلی ال پلی اتر است.
- به دلیل خواص آبدوستی و سازگاری زیستی، کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، آرایشی و غذایی دارد.
- انواع مختلفی با وزن مولکولی متفاوت وجود دارد.
پلی پروپیلن گلیکول (PPG):
- ساختار مشابه PEG اما زنجیره کربنی متفاوت با آن دارد.
- به دلیل خواص آبگریزی، در صنایع پوشاک، آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد.
پلی تتراهیدروفوران (PTHF):
- این ماده به عنوان پلی تترامتیلن اتر نیز شناخته میشود.
- خواص فیزیکی و مکانیکی مناسبی دارد و در تولید پلاستیک ها و الاستومرها به کار میرود.
پلی اتیلن اکساید (PEO):
- پلی ال پلی اتری که در آب و محلولهای آبی حل میشود.
- در صنایع دارویی، چسبها و پوششهای پلیمری مورد استفاده قرار میگیرد.
این پلی ال های پلی اتر به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود، خواص متنوع و کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف دارند.
پلی الهای پلی استر
از واکنش اسیدهای دیکربوکسیلیک با دیالکلها تولید میشوند. این نوع پلی الها دارای مقاومت مکانیکی و شیمیایی بالا هستند و در تولید فومهای سخت، الاستومرها و پوششها کاربرد دارند. در حقیقت، پلی الهای پلی استر نیز یک دسته مهم از پلی الها هستند که به دلیل خواص منحصر به فرد خود در صنایع مختلف کاربرد دارند. برخی از پلی الهای پلی استر مهم عبارتند از:
پلی اتیلن ترفتالات (PET):
- پرکاربردترین پلی ال پلی استر است.
- به دلیل خواص فیزیکی و مکانیکی عالی در تولید بطریها، پوششها و الیاف مصرف میشود.
- این ماده قابل بازیافت است.
پلی بوتیلن ترفتالات (PBT):
- مقاومت حرارتی و قابلیت فرآوری خوبی دارد.
- در ساخت قطعات خودرو، لوازم برقی و الکترونیکی استفاده میشود.
پلی آدیپات ترفتالات (PIA):
- ترکیبی از پلی استر و پلی اتر است.
- در تولید پوششهای انعطافپذیر و کابلها کاربرد دارد.
پلی کاپرولاکتون (PCL):
- پلی استر آلیفاتیک با قابلیت تجزیه زیستی است.
- در صنایع پزشکی و بستهبندی استفاده میشود.
این پلی الهای پلی استر با خواص متنوعی که دارند، نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله بستهبندی، خودرو، الکترونیک و پزشکی ایفا میکنند.
پلی الهای پلی آکریلیک
از پلیمریزاسیون مونومرهای آکریلیک تولید میشوند. این پلی الها به دلیل مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش و عوامل جوی، در تولید پوششهای حفاظتی و رنگها استفاده میشوند. در حقیقت، پلی آکریلیکها دسته مهم دیگری از پلی الها هستند که برخی از انواع مهم آنها عبارتند از:
پلی متیل متاکریلات (PMMA):
- شاخصترین پلی ال پلی آکریلیک است.
- به دلیل شفافیت و مقاومت در برابرUV، در تولید شیشههای پلیمری و لنزهای اپتیکی استفاده میشود.
- همچنین در ساخت قطعات خودرو و المانهای معماری کاربرد دارد.
پلی آکریلونیتریل (PAN):
- به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی در تولید الیاف مورد استفاده قرار میگیرد.
- در صنعت نساجی و تولید کامپوزیتها کاربرد دارد.
پلی آکریلات (PAA):
- به دلیل قابلیت حل شدن در آب در صنایع رنگ و مواد پاککننده استفاده میشود.
- همچنین در صنایع نفت و گاز کاربرد دارد.
پلی هیدروکسی اتیل متاکریلات (PHEMA):
- به دلیل قابلیت هیدروفیلی در تولید لنزهای چشمی و پزشکی استفاده میشود.
پلی آکریلیکها با خواص متنوع خود نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله اپتیک، نساجی، پزشکی و صنایع شیمیایی ایفا میکنند.
پلی الهای پلی بوتادین
از پلیمریزاسیون بوتادین تولید میشوند. این پلی الها دارای انعطافپذیری و مقاومت در برابر سایش بالا هستند و در تولید لاستیکها و الاستومرها کاربرد دارند. این مواد، یکی دیگر از گروه مهم پلیالها هستند که برخی از آنها عبارتند از:
پلی بوتادین (PB):
- یک پلی ال غیرقطبی با زنجیره شیمیایی اشباع شده است.
- به دلیل انعطافپذیری و مقاومت در برابر سایش در تولید لاستیک و تایر استفاده میشود.
- همچنین در ساخت قطعات خودرو و مواد پوششی کاربرد دارد.
پلی کلروپرن (CR):
- نوعی پلی بوتادین است که در آن برخی از اتمهای هیدروژن توسط اتمهای کلر جایگزین شدهاند.
- به دلیل مقاومت در برابر آب، روغن، شرایط آب و هوایی و مواد شیمیایی در تولید لاستیکهای مقاوم و آببندها استفاده میشود.
پلی ایزوپرن (IR):
- یک پلی ال طبیعی است که از شیره درختان استخراج میشود.
- مشابه پلی بوتادین است و در تولید لاستیکها و محصولات مرتبط با آن کاربرد دارد.
پلی بوتادینها به دلیل خواص منحصربهفرد خود نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله صنعت خودرو، ساختمان و صنایع عایقبندی ایفا میکنند.
پلی ال ها در صنایع ساختمانی، خودرو، الکترونیک و … نیز کاربردهای گستردهای دارند.
مزایا ومعایب پلی ال ها
پلی الها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که بسته به نوع و کاربرد آن ها متفاوت است. مزیت ها و معایب آن ها در ادامه آورده شده است.
مزایا:
- تنوع بالا: پلی الها با ترکیبات شیمیایی مختلف تولید میشوند که امکان تنظیم خواص فیزیکی و شیمیایی را فراهم میکند.
- انعطافپذیری: برخی از پلی الها مانند پلی اتر پلی الها دارای انعطافپذیری بالایی هستند.
- مقاومت شیمیایی: پلی الهای پلی استر دارای مقاومت شیمیایی بالا در برابر مواد خورنده هستند.
- مقاومت در برابر عوامل جوی: پلی آکریلیک پلی الها مقاومت بالایی در برابر اشعه ماوراء بنفش و عوامل جوی دارند.
معایب:
- حساسیت به رطوبت: برخی از پلی الها مانند پلی استر پلی الها حساس به رطوبت هستند و ممکن است در حضور آب تجزیه شوند.
- هزینه تولید: هزینه تولید برخی از انواع پلی الها میتواند بالا باشد که میتواند تأثیرگذار بر قیمت نهایی محصولات باشد.
- عوارض محیطی: تولید و استفاده از برخی پلی الها ممکن است باعث آلودگی محیط زیست شود و نیاز به مدیریت مناسب ضایعات دارد. به بیان دیگر، بسیاری از پلیالها به خصوص پلیالهای صنعتی زیستتخریبپذیری محدودی دارند و باعث آلودگی محیطزیست میشوند.
- سمیت: برخی از پلیالها مانند پلی اتیلن گلیکول ممکن است سمی باشند و در صورت مصرف یا تماس طولانیمدت مشکلاتی ایجاد کنند.
- حساسیتزایی: پلیالها ممکن است برای افرادی با حساسیتهای پوستی و تنفسی مشکلساز باشند.
- اشتعال پذیری: برخی از پلیالها با توجه به مواد سازنده آنها می توانند مبتنی بر مواد کربنی باشند، از این رو، قابلیت اشتعالپذیری بالایی دارند.
بنابراین استفاده از پلیالها باید با توجه به خصوصیات و کاربردهای مورد نظر صورت گیرد تا مزایای آنها به حداکثر برسد و معایب و عوارض آنها کاهش یابد.
نگاهی به جنبههای کمتر شناخته شده پلی الها
در اینجا به برخی از جنبههای کمتر شناخته شده پلیالها اشاره میشود:
پایداری حرارتی
- پلیالها در برابر حرارت مقاومت نسبتاً خوبی دارند و میتوانند در دماهای بالا استفاده شوند.
- تحمل دمایی پلیالها به نوع پلیال و افزودنیهای آن بستگی دارد.
خواص الکتریکی
- برخی پلیالها مانند پلی اتیلن گلیکول دارای ویژگیهای عایق الکتریکی مطلوبی هستند.
- این ویژگی در استفاده از پلیالها در صنایع الکترونیک کاربرد دارد.
خواص بیولوژیکی
- پلیالهای زیستی مانند پلی اتیلن گلیکول و پلیالهای قابل تجزیه زیستی کاربردهای پزشکی و زیستی دارند.
- این پلیالها در ساخت داروها، سلولهای مصنوعی و مواد بیومدیکال استفاده میشوند.
خواص سطحی
- پلیالها میتوانند خواص سطحی مناسبی مثل چسبندگی و غیره داشته باشند.
- این ویژگیها در کاربردهای پوششی و چسبها کاربرد دارند.
اثرات زیستمحیطی
- برخی پلیالهای زیستتخریبپذیر میتوانند به عنوان جایگزینی برای پلاستیکهای آلاینده استفاده شوند.
- این جنبه از پلیالها در راستای توسعه پایدار اهمیت دارد.
در مجموع شناخت این جنبههای کمتر شناخته شده پلیالها، کاربردهای جدید و جامعتری از این مواد را ممکن میسازد.
ایمن پلیمر: پیشرو در نوآوری و پایداری در صنعت پلیمر
ایمن پلیمر شیمی به عنوان یکی از پیشروان در صنعت پلی اورتان، با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته و تیمی متخصص، توانسته است محصولات با کیفیت و قابل اعتماد ارائه دهد. یکی از ویژگیهای متمایز ایمن پلیمر شیمی نسبت به رقبا، توجه ویژه به مسائل زیستمحیطی و استفاده از مواد اولیه بسیار باکیفیت است. همچنین، این شرکت با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه، به طور مستمر در حال بهبود و نوآوری در محصولات خود است. ارتباط نزدیک با مشتریان و ارائه خدمات پس از فروش مطلوب نیز از دیگر نقاط قوت ایمن پلیمر شیمی محسوب میشود. در نتیجه، ایمن پلیمر شیمی نه تنها به عنوان تأمینکننده پلی الهای فرموله شده با کیفیت برای تولید انواع مواد پلی اورتانی شناخته میشود، بلکه به عنوان شرکتی پیشرو در ایجاد راهکارهای پایدار و دوستدار محیط زیست نیز مورد توجه قرار گرفته است.